Jak zapisać dialogi w książce to nie byle jaki temat. Wiąże się on z wieloma czynnikami, na które trzeba zwrócić uwagę. Jeśli czytasz książki w wielu językach, zauważysz też, że co kraj to obyczaj. Angielskie zasady różnią się od polskich (a nawet amerykańskich!), dlatego warto skupić się na języku, w którym piszemy i na tychże zasadach.
Oto, na co zwrócić uwagę, pisząc dialogi:
Sposób oznaczania kwestii dialogowej
Każdą nową wypowiedź zacznij od akapitu i nie zapomnij o wcięciu akapitowym! W tym przypadku dialogi rządzą się tymi samymi zasadami, co inny tekst.
Do oznaczenia dialogu używamy półpauzy, czyli średniej kreseczki (–), albo rzadziej pauzy, najdłuższej kreseczki (—).
Pamiętaj jednak, że oznaczanie dialogu dywizem, czyli najkrótszą kreseczką (-) jest błędem!
Jak zrobić półpauzę w Wordzie?
Naciśnij i przytrzymaj Alt, i po kolei wpisz 0 1 5 0.
Możesz też stworzyć własny skrót klawiszowy, który będzie działał tylko w Wordzie. Ja ustaliłam, że półpauza pojawia się przy wciśnięciu Alt+1.
Jak zrobić pauzę w Wordzie?
Naciśnij i przytrzymaj Alt, i po kolei wpisz 0 1 5 1.
Przykład
– Nie mów mi co mam robić – powiedział.
— Nie mów mi co mam robić — powiedział.
Jak widzisz, po półpauzie (pauzie) robimy spację. Jej brak to jeden z częstszych błędów, które pojawiają się w dialogach.
Wtrącenia w dialogach
Może zdarzyć się, że nasz bohater lub narrator zechce coś wtrącić w swojej wypowiedzi. Taki wtręt normalnie można by zapisać z półpauzami, aby podkreślić znaczenie słów, ale nie w tym wypadku. Jedyne co osiągniesz, używając półpauz to zamieszanie w tekście. Możesz nawet pogubić swojego czytelnika!
Przykład
– Zaśpiewałem mu sto lat – jak to ja – i był bardzo zadowolony.
„Jak to ja” jest wtrąceniem bohatera, ale przez oddzielenie tego kreseczkami sprawiamy, że automatycznie myślimy o narratorze.
– To nic. – Wzruszył ramionami – ledwie powstrzymując się od komentarza – i kontynuował…
W tym wypadku wtrącenie pochodzi od narratora, ale przez półpauzy możemy zastanawiać się, czy ta kwestia nie została wypowiedziana przez bohatera!
Co więc zrobić z takim fantem, aby tekst był bardziej czytelny? Wystarczy wtrącenia oddzielić przecinkami!
– Zaśpiewałem mu sto lat, jak to ja, i był bardzo zadowolony.
– To nic. – Wzruszył ramionami, ledwie powstrzymując się od komentarza, i kontynuował […]
Didaskalia dialogowe
Dialog to często mieszanka słów bohatera i narratora. Na pewno zastanawiasz się, dlaczego niekiedy kwestie narratora piszemy dużą literą, a w innym przypadku małą. Wyjaśnienie jest proste, ale w praktyce mogą pojawić się problemy.
Podmiot + orzeczenie
Gdy orzeczenie następujące po dialogu i półpauzie nie jest związane z mową i mówieniem, wtedy szyk zdania to podmiot + orzeczenie. Wypowiedź bohatera zakańczamy wtedy kropką lub innym znakiem interpunkcyjnym, a wtręt narratora rozpoczynamy od wielkiej litery.
– Co za chała! – Chłopiec wzdrygnął się ze strachu.
– Cicho bądź, bo nas znajdzie. – Henry złapał przyjaciela za ramię.
Orzeczenie + podmiot
Inaczej zapisujemy didaskalia dialogowe, gdy orzeczenie jest związane z mową i mówieniem. W takim przypadku stosujemy zapis orzeczenie + podmiot, nie kończymy zdania kropką (ale inne znaki interpunkcyjne mogą być!), a wypowiedź narratora zaczynamy małą literą.
– Co za chała! – powiedział chłopiec.
– Cicho bądź, bo nas znajdzie – odpowiedział Henry.
Jak zapisać dialogi – podsumowanie
Powyższe punkty to tylko podstawowe zasady, które na pewno ułatwią Ci pracę nad dialogami. Jednak pamiętaj, że istnieje wiele wyjątków! Jeśli nie jesteś pewny, zawsze warto sprawdzić np. w poradni językowej PWN, czy wybrane rozwiązanie jest prawidłowe.
A wiesz, jak poprawnie zapisać myśli bohatera? Oto jak to zrobić dobrze: Monolog wewnętrzny, czyli jak zapisać myśli bohatera
A teraz zajrzyj do mnie na Instagram Strażnik Słów, bo tam dzielę się swoim doświadczeniem w pracy redaktora i korektora.